Mensen reizen verder, vaker en sneller dan ooit tevoren. De behoefte aan transport neemt de komende decennia sterk toe: met 250 procent tot 2050. Intussen moeten energieverbruik en uitstoot drastisch omlaag. Wetenschappers en industrie werken daarom aan nieuwe, snelle en energiezuinige alternatieven voor vervoer. Denk aan de hyperloop, een bliksemsnelle ‘buizenpost’ voor mensen en goederen, of de transitie naar elektrische auto’s. Staal speelt een belangrijke rol in deze veranderingen, naar het vervoer van de toekomst:
Bijna een kwart van alle CO2-uitstoot wereldwijd is afkomstig van vervoer en transport. En laat het aantal vervoersbewegingen de komende jaren nu net flink groeien: de OECD voorspelt tot het jaar 2050 een factor 2,5 groei. Je hoeft geen rekenwonder te zijn om in te zien dat mobiliteit grondig moet veranderen. Zelfs als wij ons huidige vervoer elektrificeren, zou de totale uitstoot tot die tijd met 60 procent toenemen.
Beluister hier de podcast 'Duurzame mobiliteit: meer en slimmer' met Carlo van de Weijer, Directeur smart mobility aan de TU Eindhoven.
Een veelgeprezen alternatief voor zowel auto, OV en vliegtuig is de hyperloop. Een netwerk van stalen buizen waaruit je de lucht grotendeels wegpompt. Door de lage druk zweven ‘pods’ met personen of vracht met snelheden tot 1.000 km/u naar bestemming. Het originele idee van Tesla-topman Musk stamt uit 2013. Sinds 2015 wordt op verschillende plekken aan de ontwikkeling gewerkt. Het Nederlandse Hardt Hyperloop neemt het voortouw. Geuze schetst het voordeel: “Een hyperloop is bij elke snelheid ruim 10 keer zuiniger dan huidige vervoermiddelen: bij 160 km/u zoals een trein, bij 300+ km/u zoals een hogesnelheidstrein én bij de pakweg 700 km/u van een vliegtuig. De auto komt in deze vergelijking helemaal niet voor.”
En dankzij de afgesloten buis liggen er nooit ‘blaadjes of sneeuw op de rails’, knipoogt Geuze. De aanleg van een Europees netwerk is volgens hem – vergeleken met nieuwe spoorverbindingen – relatief betaalbaar. “Een treintunnel bijvoorbeeld is al snel 15 meter in diameter; voor een enkele hyperloop-buis volstaat 3,5 meter. Een hyperloop-route past prima naast bestaande treinrails, of in de middenberm van een snelweg.”
Bert van Wee, hoogleraar Transportbeleid aan de Technische Universiteit Delft, volgt de ontwikkelingen met interesse. Hij is enthousiast maar ook realistisch over de haalbaarheid van supersnel reizen per vacuümbuis. “De geschiedenis wijst uit dat er slechts elke pakweg 60 jaar plek is voor een grote revolutie in mobiliteit”, stelt hij. “Wordt dat de hyperloop? Het moet dan technisch, financieel, maatschappelijk én politiek haalbaar zijn. Zolang vliegen naar willekeurig welke Europese stad nog een schijntje kost, is het lastig om een businesscase rond te krijgen. Pas als de politiek eindelijk vliegtickets en kerosine durft te heffen, zie ik het lukken. Het helpt ook als de VS een praktijkvoorbeeld maakt, bijvoorbeeld tussen San Francisco en Los Angeles.”
De techniek is er bijna klaar voor, stelt Mars Geuze, CCO van Hardt Hyperloop. “Bij de TU Delft staat al jaren een teststuk met lage snelheid. In Groningen start de bouw van een 2,6 kilometer lang volwaardig testtraject. In 2030 moeten wij de eerste lijnen operationeel zijn. Daarvoor is geen technische doorbraak meer nodig. Het systeem werkt.” Uitdagingen zijn er natuurlijk wel. “Wij zijn nu aan het kijken wat de beste opties zijn. Plaatsen wij de motor in het voertuig, of in de tunnel? Het kan allebei en beiden kennen voordelen. Wij denken ver vooruit, wij gaan hier vijftig jaar mee doen.”
De hyperloop heeft voor de lagedruk-omgeving innovatief bouwmateriaal nodig. High-tech staal is de oplossing. Wij zijn partners van het eerste uur. Voor Hardt Hyperloop produceren wij het staal voor de buizen én de magnetische geleiderails. Voor de tunnelbuizen ontwikkelden wij speciale staalkwaliteiten. Mars Geuze: “Het maakt de buis sterk en luchtdicht, met de helft minder staal. Zoals met al onze partners geven wij de specificaties door. Vervolgens laten wij die partner vrij om te innoveren.”
Wereldwijd zijn er volgens Mars Geuze, CCO Hardt Hyperloop, dertig landen en regio’s geïnteresseerd. Namens Hardt Hyperloop is hij in gesprek met de VS, China, India, het Midden-Oosten en Duitsland. En Nederland dus: Hardt werkt hier samen met 35 convenanthouders aan plannen voor een Randstadroute. Deze moet de (lucht)havens van Amsterdam en Rotterdam en de ‘greenports’ Aalsmeer en Westland verbinden.
Geuze: “Voor de voorspelde groei van vervoer is maar liefst 50.000 miljard euro nodig. Als wij zoveel moeten investeren, dan kun je dat beter doen in infrastructuur die toekomstbestendig is. De hyperloop is, mits voorzien van groene stroom, het onmisbare puzzelstuk.”
