Bijdrage fijn stof aan luchtkwaliteit IJmond

In mijn blog leg ik graag uit dat er een verschil bestaat tussen de bijdrage van Tata Steel aan de emissie van fijn stof in de IJmond en de bijdrage aan de fijn stofconcentratie in de IJmond, oftewel de luchtkwaliteit (immissieconcentratie). 

In een DCMR rapport(1) uit 2011 is opgenomen dat Tata Steel verantwoordelijk is voor 88 procent van de fijn stofemissie in de IJmond. Dit gaat over de uitstoot van fijn stof dat kan bijdragen aan de luchtkwaliteit in de omgeving. Het gaat hier dus om de emissie, dit betekent niet dat Tata Steel voor 88 procent bijdraagt aan de fijn stofconcentratie in de IJmond. 

De bronnen van de stofemissie in de IJmond en de bijdrage aan de luchtkwaliteit is opgenomen in een GGD-onderzoek(2) dat is gerapporteerd in 2015. In dit rapport is opgenomen dat industriegebied IJmond tussen de 14-28 procent bijdraagt aan de fijn stofconcentratie in de IJmond (lokale bijdrage). 

Op basis van de meetgegevens van 2019 uit het Datarapport luchtkwaliteit IJmond[1] (uitgevoerd door de Omgevingsdienst NZKG) is de bijdrage van Tata Steel aan de fijn stofconcentratie in de IJmond circa 24 procent. In deze blog bedoel ik met fijn stof, deeltjes die kleiner zijn dan 10 micrometer, ook wel afgekort als PM10. 

Emissiebijdrage in de IJmond 
De emissie of uitstoot van fijn stof bij Tata Steel vindt onder meer plaats bij schoorstenen, verwaaiing van de opslagen, verplaatsen van grondstoffen en transportbewegingen. De fijn stof die bij deze activiteiten vrijkomt is volgens het DCMR rapport(1) verantwoordelijk voor circa 88% van de fijn stofemissies in de IJmond. De overige emissies zijn van andere industrie in de IJmond, verkeer, scheepvaart en bewoning. 

In het rapport(1) van DCMR staat een jaarlijkse fijn stofemissie (PM10) van 1292 ton/jaar, dit zijn de emissiegegevens van het jaar 2007. Door alle maatregelen op het Tata Steel terrein is dit de afgelopen tijd flink gedaald naar 700 ton/jaar. 

Omdat Tata Steel een groot industrieterrein is in de regio blijft de relatieve emissie bijdrage groot ten opzichte van de overige activiteiten in de IJmond. Het fijn stof en de overige componenten van deze emissies verdunnen in de atmosfeer waarin al een groot gedeelte van het stof zit van andere bronnen buiten de IJmond. 

Luchtkwaliteit in de IJmond 
De luchtkwaliteit in de IJmond is opgebouwd uit het fijn stof van de lokale bronnen, de rest van Nederland en het buitenland. Deze luchtkwaliteit in de IJmond wordt continu gemeten met vijf meetstations die in opdracht van de provincie beheerd worden door de GGD. Deze gegevens worden jaarlijks gerapporteerd in het datarapport luchtkwaliteit IJmond. 

In de periode (2011-2013) is door de provincie Noord-Holland een uitgebreid onderzoek(2) gedaan naar de bronnen van fijn stof in de IJmond. Bij dit onderzoek is vastgesteld dat het industrieterrein IJmond tussen de 14-28 procent bijdraagt aan de fijn stofconcentratie in het bewoonde gebied van de IJmond ten opzichte van het achtergrondstation in de Rijp. 

Het meetstation in de Rijp staat in een gebied waar de luchtkwaliteit niet beïnvloed wordt door industrie en verkeer, en representatief is voor de achtergrondconcentratie in deze landelijke omgeving. 

Achtergrondconcentratie luchtkwaliteit 
Bij achtergrondconcentratie moet je denken aan alles dat van buiten de IJmond komt. Dit kan uit de rest van Nederland komen door bijvoorbeeld elektriciteitscentrales, verkeer, scheepvaart, landbouw. Het kan ook van buiten Nederland komen, denk aan bijvoorbeeld paasvuren in Duitsland, kolencentrales in Polen, etcetera. 

Ruim een derde van het fijn stof is afkomstig uit het buitenland en ruim een derde is afkomstig van natuurlijke oorsprong zoals zeezout en bodemstof. Het overige deel ontstaat door activiteiten in Nederland. 

Bijdrage industriegebied fijn stof IJmond 2019 
In het datarapport luchtkwaliteit 2019 zijn de resultaten opgenomen van de meetstations in de IJmond. Voor de stofconcentratie in de IJmond is het gemiddelde genomen van de resultaten van de fijnstofmetingen op de meetstations in Wijk aan Zee, IJmuiden, Beverwijk en Velsen Noord. 

In de tekst wordt gesproken over industriegebied IJmond omdat er geen duidelijk onderscheid op de meetstations gemaakt kan worden welke bijdrage precies van Tata Steel afkomstig is of van de andere industriële activiteiten in het gebied. In het rapport visie luchtkwaliteit(3) wordt een schatting gemaakt dat Tata Steel verantwoordelijk is voor 90 procent van deze lokale bijdrage. Concreet is dit dan 90% van 5,6 microgram PM10, De PM10 bijdrage van Tata Steel op de meetstations in de IJmond zou dan 5,1 microgram zijn, dit is een bijdrage van 24 procent. 

Het gaat hier over PM10 en dit mogelijk veroorzaakt door verwaaiing van de opslagen en transport op het terrein. Deze relatief lage emissiebronnen dragen bij aan de PM10 concentratie in de omgeving. Interessant om te zien is dat de jaargemiddelde concentratie van de meer gezondheidsrelevante PM2.5 concentratie in de IJmond in 2019 lager is dan de achtergrondconcentratie zoals deze gemeten is in de Rijp. 

Rapporten: 
1) Vervolgonderzoek fijn stof emissies IJmond fase 1 , september 2010, DCMR, Molenaar 
2) Evaluatie metingen 2011-2013 PM2.5, PM10, PAK en zware metalen in de IJmond, januari 2015, GGD, dJonge 
3) Visie luchtkwaliteit IJmond 2017-2021, december 2016, OD IJmond